Staden vart i 1998 det første freda kulturmiljøet i Noreg, og er eit eineståande fjordgardsanlegg, der teigdeling, bygningar, fegater, veiter og vegar enno finst i opphaveleg form. Dyrkinga på Havrå tok til i slutten av steinalderen, og her er også spor frå bronsealder og bevarte tufter etter audegardsanlegg. Landskapet er ein mosaikk av verdifull slåtte- og beitemark, beiteskog, gamle tre og haustingsskogar. Dei 30 husa i klyngetunet høyrer til åtte bruk, der nokre enno driv husdyrhald og åkerbruk. Museumssenteret i Hordaland eig tre av bruka, og vidarefører tradisjonelle driftsformer og arbeidsteknikkar med stadeigen reiskapskultur. Havrå er kjelde til kunnskap om landbruk og levekår i det førindustrielle Noreg.
Fakta
Fylke
Vestland
Kommune
Osterøy
Jordbruksregion
Fjordbygdene på Vestlandet og i Trøndelag
Områdetype
Fjordlandskap med klyngetun og intakt teigstruktur