1. Váldi
Mearkalávdegoddi sáhttá mearridit dievasmahtti njuolggadusaid mearkkaid birra, movt mearkavuogádat galgá leat Oarje-Finnmárkkus. Mearkalávdegottis lea boazodoallolága § 38 vuosttaš lađđasa goalmmát ja njealját cealkaga vuođul, ovddasvástádus gozihit ahte mearkkas lea dakkár hápmi ahte ii sáhte seahkanit dahje boastut geavahuvvot.
Mearkalávdegoddi galgá, seammas go bearráigeahččá ahte boazodoallu doaimmahuvvo vuohkkasit ja skihkalaččat, vuhtiiváldit mearkka árbevirolaš geavaheami ja hámi, earret eará galget bearraša árbevirolaš mearkkat doalahuvvot.
Oarje-Finnmárkku mearkalávdegoddi lea ođđajagimánu 6. beaivvi 2017 mearridan njuolggadusaid mearkkaid birra.
Njuolggadusat leat dohkkehuvvon Boazodoallostivrras guovvamánu 6. beaivvi 2017
2. Definišuvnnat
2.1
Vuođđomearka – álgomearka almma rievdadusaid haga. Vuođđomearkkas vuolgá bearraša mearkaoalli.
2. 2
Mearkaoalli - váldosánit ja smávvasánit váldosániid sisa, mat dahket mearkka váldohámi mihtilmasvuođa.
Čilgehus:
Bearraša mearkaoalli lea vuolgán soga vuođđomearkkas ja jotkojuvvo go leat doalahuvvon váldosánit ja smávvasánit váldosániid sisa.
2. 3
Mearkavuođđu – mearkka earenoamašvuođat smávvasániid dásis, mat sirrejit seamma mearkaoali vuođđomearkkaid.
Čilgehus:
Ođđa mearkkat gártet das go mánát ožžot sátnerievdadusaid juoppá váhnema mearkaoalis ja rievdadusaiguin dasto earuha mearkka earenoamašvuođa. Iešguđege máná mearka šáddá nuppi vuoru fas su maŋisbohttiide vuođđomearkan, man ferte doalahit mearkavuođđun, go fas su
maŋisboahttit ohcet ođđa mearkkaid.
3. Mearkasánit
3.1
Váldosánit - váldosánit leat stuora časkkástagat maid álkit oaidná bohcco bealjis:
Gieška, hoaŋka, gaskat, guobir, ovddalskivdnji, maŋilskivdnji, lottegazza, vatnja geaiggobealjis.
Geaiggobealjis lea vatnja nanu sátni ja dovdomearkka ja dahká geaiggobealjis mearkka váldohámi mihtilmasvuođa ja earenoamášvuođa. gč. 2.2 ja 2.3.
3.2
Smávvasánit - rievdadusat mat bohtet lassin váldosániide, omd. ceahkes, sárggaldat, vatnja, luddestat, ráigi.
Luddestat lea smávvasátni. Dattege lea dušše luddestat bealljegeažis dehálaš sátni ja nanu erohus ja dovdomearka. Dat dahká geaiggobealjis váldohámi mihtilmasvuođa ja earenomášvuođa. gč. 2.2 ja 2.3.
3.3.
Geaiggobeallji (go eai leat váldosánit), ja jalgat (go eai leat smávvasánit) dahket mearkaoali, mearkavuođu ja mearkka dássálagaid váldosániiguin ja smávvasániiguin. gč 2.2 ja 2.3.
4. Vuođđoprinsihppa
4.1
Vuođđonprinsihppa mearkaárvvoštallamis lea ahte mánnái, ja muđui ođđa merkii, galgá ohcat rievdadusa váhnema mearkkas. Rievdadus galgá leat dušše nuppi váhnema mearkkas, nu ahte juoppá váhnema mearkka váldosánit doalahuvvojit ja rievdadus biddjo smávvasániiguin.
Jus váhnemat gullaba goabbat orohahkii, de galgá ohcat rievdadusa dan váhnema mearkkas gii gullá dan siidii/orohahkii gosa ohcá mearkka.
Mearka ohccojuvvo dan váhnema mearkkas/mearkaoalis gean bokte ohccis lea boazodoalloriekti, boazodoallolága § 32 mielde.
5. Spiehkasteapmi vuođđoprinsihpas
5.1
Mearkalávdegoddi sáhttá árvvoštallat spiehkastit vuođđoprinsihpas jus:
5.2
Váhnemiid mearkaoalit leat dievvan ja ohccojuvvon mearka/mearkaoalli gullá fuolkái njuolga bajásmanni linnjás, ja mearka lea/lea leamaš anus siiddas/orohagas.
Čujuhuvvo:
NOU 2001:35, pkt 9.4.2.1.
“mearka sáhttá maid leat rievdadus fuolkki njuolga bajásmanni linnjás, nugo váhnenváhnemiid, ednuid/čeziid/egiiid ja siesáid/muoŧŧáid/goskkiid mearkkain.”
dahje
5.3
jus ii oba leat ge vejolaš gávdnat rievdadusa č. 5.2 mielde, de sáhttá árvvostallat ođđa mearkaoali.
6. Várrehus
Mearkalávdegottis lea viiddis fágalaš váldi árvvoštallat mearkavuogádaga ja dan molsašumiid. Dan dihte eai leat njuolggadusat ollislaččat.
7. Språk
Njuolggadusat lea čállojuvvon sámegillii ja jorgaluvvon dárogillii. Jus lea eahpádus, de manná sámegiella ovdalii.
Mielddus:
Dohkkehuvvon mearkasánit Oarje-Finnmárkku boazoguohtonguovllus.
Mielddus dohkkehuvvon váldosánit oarje-Finnmárkkus
Definišuvdna
Váldosánit leat stuora časkkástagat maid álkit oaidná bohcco bealjis: Gieška, hoaŋka, gaskat, guobir, ovddal dahje maŋil skivdnji, lottegazza.
Muhtun sátnekombinášuvnnas sáhttá sihke luddestat ja vatnja doaibmat váldosátnin.
Gieška
Hoaŋka
Gaskat
Guobir
Ovddalskivdnji
Maŋilskivdnji
Lottegazza
Vatnja geaiggobealjjis sáhttá doaibmat váldosátnin.
Dohkkehuvvon smávvasánit Oarje-Finnmárkkus
Definišuvdna
Rievdadusat mat bohtet lassin váldosániide, nugo ceahkes, sárggaldat, vatnja, luddestat, ráigi.
Ceahkes
Sárggaldat
Ráigi
Vatnja
Luddestat eará sáni sisa
Luddestat er smávvasátni go lea eará sáni sisa.
Luddestat på bealljegeažis geaiggobealjis,
Luddestat bealljegeažis geaiggobealjis sáhttá doaibmat váldosátnin.
Mearkasánit/sátnekombinašuvnnat mat eai leat dohkkehuvvon Oarje-Finnmárkkus
Guoská mearkasániide/sátnekombinašuvnnaide mat eai leat dohkkehuvvon Oarje-Finnmárkkus guohtonguovllus.
Oarje-Finmárkku mearkalávdegoddi lea jagis 1986, áššis 96/86, mearridan ahte nihtta ja skivdnjelahkki eai dohkkehuvvo šat mearkasátnin Oarje-Finnmárkkus.
Nihtta
Skivdnjelahkki
Boazodoallostivra lea ovttajienalaččat dohkkehan mearkalávdegotti mearrádusa.
Boazodoallostivra čállá 29.04.1987, áššis 14/87:
“Reindriftsstyret godkjenner vedtaket av 22.05.86 i sak 96/86 i Merkenemnda for Vest-Finnmark som innebærer at nærmere beskrevne merkesnitt/snittkombinasjoner inntil videre ikke skal registreres i Vest-Finnmark reinbeiteområde.
Tidligere registrerte reinmerker med angjeldelde snitt/snittkombinasjoner blir ikke berørt av forrige ledd i vedtaket.”